Reizen met het openbaar vervoer

Het centrum van Rome is goed te belopen. Binnen een cirkel van een paar kilometer struikel je bijna over de bezienswaardigheden. Maar ook buiten deze cirkel is er veel de moeite van een bezoek waard. Dan ben je aangewezen op het openbaar vervoer. Hoe is dat in Rome, kun je daarmee uit de voeten? 

Eén van de eerste dingen die ik bij aankomst in de stad heb gedaan, was een abonnement kopen voor het openbaar vervoer. Een kaart waarmee ik in een ruime cirkel elke metro, tram, bus of trein kan pakken. Overal waar informatie aan toeristen wordt gegeven over de kaartjes in het OV, varieert de geldigheidsduur van eenmalig gebruik tot een week. Maar navraag bij de ATAC, de grote vervoerder van de stad, leverde me een maandabonnement op voor slechts 35 euro. Daar kunnen onze vervoerders nog eens wat van leren!   

Ik gebruik mijn kaart elke dag. Het geeft me een gevoel van vrijheid, te weten dat ik elke bus of metro in kan stappen. Eén dag ben ik vanuit huis vertrokken door zomaar een bus in te stappen richting het centrum en maar af te wachten, waar ik uit zou komen. Eindeloos toeren in de volkswijken rondom het centrum waren mijn deel, maar wat een plezier voor een busritje! Tegelijkertijd geeft het abonnement me het gevoel dat ik niet bij de toeristen hoor, die hier en masse een paar dagen zijn. Een gevoel dat ik hier even mag wonen, mag leven in deze stad. Ook al blijft dat beperkt tot 6 weken.

bushalte

Elke dag vertrek ik op goed geluk naar de metro of bushalte. Er zijn internetsites (Googlemaps, http://www.ditisrome.nl/routeplanner) en apps (Roma Bus, Pro Bus) waar je keurig de route mee kunt plannen, maar die zijn alleen handig als je ze beschouwt als suggesties. Bij de haltes aangekomen, kunnen lijnen opgeheven zijn, een omleiding kennen of tijdelijk buiten gebruik zijn. Een dienstregeling is er niet, je wacht totdat er een bus of metro komt. Soms heb ik geluk, maar gemiddeld wacht ik een kwartier. 

Dan is er het instappen. Zowel Italianen zelf als toeristen zien het als een verdienste om hoe dan ook in te stappen. Ongeacht of er nog mensen uit moeten stappen en ongeacht de hoeveelheid mensen, die er al in de bus zijn. Menig keer denk ik aan het Guinness Book of Records of heb ik angstvisioenen over hoe het in juli en augustus moet zijn. 

Meestal sta ik in de bus en klamp ik mij vast aan een hengsel in de lucht of één van de leuningen. Dan begint het rijden. Dat gaat in het chaotische verkeer van Rome als hollen of stilstaan. Meestal kruipt de bus door het verkeer, maar als het maar even kan, gaat de versnelling naar de 4 of 5 en worden snelheden tot 90 km per uur bereikt. De buschauffeurs moeten hier geselecteerd worden op behendigheid en lef, want er wordt op de millimeter gemanoeuvreerd en losjes doorgeschakeld om weer 200 meter in hoge snelheid te overbruggen. Dat alles met een groep passagiers die meedeint op de snelheidsgolven, die de chauffeur teweeg brengt.

In de bus zijn een beperkt aantal zitplaatsen voor de gelukkigen. Met pictogrammen wordt aangegeven dat zwangere vrouwen en ouderen voorrang hebben. Met de assertiviteit van Romeinse ouderen is niets mis. Dat begint al met het instappen. Luid geeft de oudere te kennen dat hij of zij instapt en wie er plaats wilt maken. Als dat niet snel genoeg gebeurt of moet komen van een vrouw, terwijl er ook een man zit, wordt dat met veel misbaar te kennen gegeven. Ik hoef geen Italiaans te kennen om dat te begrijpen.

Er zijn in de bus geen aanwijzingen van de haltes, noch wordt er iets omgeroepen. Het loont daarom de moeite om de kaart van te voren te bestuderen en een paar namen in te prenten, zodat zij kunnen dienen als herkenningspunt. Wanneer ik uit wil stappen, begeef ik mij ruim op tijd naar een uitgang, want de chauffeur is onverbiddelijk: de deuren gaan snel weer dicht, want hij moet verder. En vergeet ook niet op het knopje te drukken om aan te geven dat je er uit wilt bij de volgende halte, want anders wordt er helemaal niet gestopt. 

In de metro is de situatie beter, maar niet ideaal. Ook daar wacht ik, sta ik geregeld met nog tientallen mensen op elkaar gedrukt en moet ik mij op tijd naar de uitgang begeven. Wel is de tijdsduur, waarmee je een traject overbrugt, over het algemeen korter dan met de bus en worden de haltes goed aangegeven. De metro is echter lang niet overal beschikbaar, juist vanwege de rijke geschiedenis van de stad. Onder de grond werken, levert onherroepelijk nieuwe archeologische vondsten op en is daarom tijdrovend en duur.      

Openbaar vervoer in Rome: het brengt je overal tegen een lage prijs, maar neem er de tijd voor en bereid je voor op deinende massa's.